اولین فرمانروی ایران بعد از مرگ اسکندر مقدونی که ایران را اشغال و غارت کرده بود.فرد یونانی به نامسلوکوس بود که سلسله سلوکی را در سال 312 قبل از میلاد مسیح پایه گذاری کرد که پس از کشمکش و جنگ با سرداران اسکندر سر انجام در سال 306قبل میلاد توانست بابل را تسخیر و در همان جا تاجگذاری کند و خود را پادشاه سلسله سلوکیان معرفی کرد سر انجام سلوکوس در سن پیری که قصدداشت برای برسی به مقدونیه برود توسط پسر فروانرای مصر کشته شد پس از کشته شدن وی پسرش انتیوکوس اول جانشین وی شد و 20 سال فروان روایی نمود وی در سال 261قبل میلاد کشته شد و پسرش انتیوکوس دوم جانشین وی شد پس از او هم پسرش سلکوکوس دوم در سال 264قبل میلاد پادشاه ایران شد سرانجام اخرین پادشاه سلوکی ملقب به انتیوکوس سوم به دست کاهنان معبد در سال 187قبل از میلاد مسیح به قتل رسید و نفوذ یونانیان با روی کار امدن سلسله پارتی نزاد ایرانیان از بین رفت
اشکانیان مردمانی از پارتیا(خراسان کنونی)بودند انها سلسله خود را به اردشیر سوم هخامنشی که نامش ارشک بود نسبت میدادند اشکانیان حدود 470 سال بر ایران با 29 پادشاه حکومت کردند.به دلیل نبود تاریخ در ان زمان تنها به گفته های مورخین ارمنی و رومی اکتفا میکنیم
اولین شاه و موسس سلسهاشکانی اشک یکم یا اسک یا ارشک که در سال 245قبل از میلاد مسیح خود را پادشاه پارتیا نامید مدت سلطنت وی 256تا250پیش از میلاد بود
اشک دوم (تیر داد)پس از برادرش به پادشاهی رسید و به مبارزه علیه سلوکیان پرداخت تیرداد که سکه هایش در موزه های دنیا موجود است از مردان بزرگ ایران قدیم بوده است یکی از کارهای مهم تیرداد در تاریخ ایران روزی به نام استقلال را در تقویم تعین نمود این روز به مناسبت استقلال و نجات ایرانیان از یونانیان بود وی پس از 35 سال فرمانروایی ازسال250تا214پیش ازمیلا از دنیا رفت و پسرش جانشین وی شد
اشک سوم (اردوان)در زمان حکوت وی منطقه گرگان جزئ قلمرو اشکانیان گردید مدت سلطنت ایشان از 214تا196پیش از میلاد میباشد
فری پارت (اشک چهارم)مدت شلطنت وی لز سال 196تا181پیش از میلاد او پانزده سال بعد از مرگ پدرش پادشاه سرزمین پارت بود در زمان حکومت وی اتفاق مهمی روی نداد که بشه به ان اشاره کرد
فرهاد اول (اشک پنجم
مدت سلطنت وی از سال181تا173پیش از میلاد بودفرهاد اول شهر خاراکس را در ری به عنوان پایتخت بنا کرد
مهرداد اول(اشک ششم)معرف به مهرداد کبیر اشکانی مدت سلطنت وی 37 سال بود او از سال173تا136 پیش از میلاد پادشاهی کرد
فرهاد دوم (اشک هفتم)بعد از پدرش بر تخت نشصت فتح سوریه در زمان حکومت وی انجام شد دوره حکومت وی 137تا128پیش از میلاد عنوان شده است
اردوان دوم (اشک هشتم)عموی فرهاد اول مدت سلطنت وی دوسال بود ایشان در جنگ با مردم پوئه چی زخم برداشت و پس از مدتی در گذشت دوره حکومت وی 128تا123پیش از میلاد میباشد
مهرداد دوم (اشک نهم)یکی از پادشاهان بزرگ اشکانی وی علاوه بر شکست سکاها وسعت ایران تا کوههای همالیا رسانید دوره سلطنت وی از سال 123تا87پیش از میلاد میباشد
سیناتروک(اشک دهم)ایشان شاه پیر و نا توان بود در دوره حکومت وی که هفت سال بود با تصرف جلگه فرات و اذربایجان و مناطق سلوکیان خود را شاهنشاه نامید مورخین در مورد ترتیب شاهان اشکانی اختلاف نظر دارند دوره سلطنت وی 76یا75یا70یا69پیش از میلاد عنوان شده
فرهاد سوم (اشک یازدهم)پس از پدرش بر نخت نشست و توسط دو فرزندش به نام مهرداد و ازد مسموم وکشته شد دوره سلطنت وی (70یا69و58تا57)پیش از میلاد عنوان شده است
مهرداد سوم (اشک دوازدهم)پس از پدرش بر تخت نشصت بعد از چهار سال به علت شورش مردم برادرش ارد را بر تخت نشاند مدت سلطنت وی از سال(58یا57-56)پیش از میلاد مسیح
اردیکم(اشک سیزدهم)یکی از شاهان نام دار اشکانی جنگ ایران و روم در دوره حکومت وی انجام گرفتم ارد و بعد از فوت پسرش افسرده و حکومت را به پسر بزرگترش به نام فرهاد را بر تخت نشاندمدت سلطنت وی 37تا36پیش از میلاد عنوان شده است
فرهادچهارم(اشک چهاردهم)وی بعد از به تخت نشستن برادر های خود را به قتل رسانید وقتی دید پدرش ارد وی را ملامت میکند ان را هم به قتل رسانید مدت حکوت وی 37تا2پیش از میلاد مسیح عنوان شده است
فرهاد پنجم (اشک پانزدهم)ایشان پس از پدر کشی با هم دستی مادرش موزا بر تخت نشصت مدت حکومت ایشان همرا مادرش (2پ متا4م)عنوان شده است
ارد دوم (اشک شانزدهم)وی بعد از کشته شدن فرهاد به سلطنت رسید ایشان با خاطر نیکی و بخشش بسیار زیاد باعث تنفر ایرانیان شد و او را به قتل رساندند مدت حکومت ایشان 4تا7م میباشد
وئن یکم(اشک هفدهم)یکی از پسران فرهاد چهارم بودکه در دربار روم بسر میبرد به همین علت مورد حمایت قیصر روم بود پس از به سلطنت رسیدن موجب نارضایتی نجبای پارس بود ایشان به اخلاق روم عادت کرده و در پست های مهم از یونانیانی که با خود اورده بود استفاده میکردمدت سلطنت 7تا 12م
اردوان سوم(اشک هجدهم)وی شخصی بسیار تند خو بود سلطنت و ی به اغتشاشات و جنگ سپری شد و همین امر باعث تضعیف ایران شد ایشان دومین پادشاه ایرانی پارتی است که ارمنستان را تقدیم رومیان کرد مدت سلطنت وی 12تا40میباشد
وردان(اشک نوزدهم)در مورد سلطنت ایشان اطلاعات موسخی در دست نیست مدت حکومت (40تا45م)
گودرز(اشک بیستم)وی پس از به سلطنت رسیدن توسط بزرگان از سلطنت خلع و برادرش بردان جانشین وی شد پس از چهار سال دوباره حکومت را در دست گرفت(45تا51م)
وئن دوم(اشک بیست و یکم)ایشان والی ماد بود پعد از مرگ گودرز پارتیها او را به سلطنت طلبیدند مدت حکومت ایشان بسیار کوتاه بود ازتاریخ سکه های بدست امده دوران وی حکومت ایشان را یک سال نشان میدهد مدت سلطنت سال 51میلادی
بلاش یکم (اشک بیست و دوم)وی بعد از پدرش بر تخت نشصت او اخرین شاه نامی اشکانی میباتشد وی سرداری ماهر و عزمی راسخ بود وی دوران سلطنت خود را به جمع اوری اوستا که در زمان اسکندر از بین رفته بود سپری کرد مدت سلطنت سال 51تا78میلادی عنوان شده است
اردوان چهارم (اشک بیست و سوم)دوره حومت وی به کشمکش های داخلی که مدعی سلطنت بود سپری شد از سکه های بدست امده دوران وی حکومت او را 78تا108م میدانند سال حومت وی 78تا110میلادی میباشد
خسرو(اشک بیست و چهارم)خسرو از سال 110تا129میلادی پادشاه ایران بود خیلی ها خسرو را برادر پاکور دوم میدانند اگر چه پاکور دو پسر داشت اما مجلس لهستان رای به پادشاهی خسر داد
بلاش سوم (اشک بیست و پنجم)ایشان در حدود دو سال مانده از سلطنت خسرو ادعای پادشاهی کرد در زمان حکومت وی الانها به ایران تاحتند که بلاش با دادن باج سنگین از انها خواست مناطق اشغال شده را ترک نمایند این امر نا توان بودن دولت اشکانی را در ان زمان نشان میدهد
بلاش چهارم (اشک بیست و هفتم)بلاش را با اندکی تردید پسر بلاش سوم میدانند بلاش چهارم در مناطق قدیمی با نام بلاش سوم شناخته شده است مدت سلطنت وی از سال 147تا191میلادی میباشد
بلاش پنجم(اشک بیست و هشتم)وی همچنین با نام واقارش دوم پادشاه سلسله اشکانی ارمنستان بود که بعد از مرگ پدرش تاجگذاری کرد در زمان وی جنگ میان ایران و روم اتفاق افتاد و تیسفون با کشتار زیاد دست رومیان افتاد وی از سال 191تا209میلادی پادشاهی کرد
اردوان پنجم(اشک بیست و نهم)اخرین شاه اشکانی که پس از مرگ بلاش چهارم پسران او مدعی سلطنت شدند که این امر موجب درگیری انان شد ولی از مسکوکات اشکانی چنین بر می اید که در مدت 18 سال بعد از مرگ بلاش چهارم هر دو برادر سلطنت داشته اند
گذری به دوره اشکانیان
اشکانیان به تحکیم دولت خود پرداخته و دولت باختر در شرق را نابود کردند و سلوکی ها را از ایران بیرون راندند شاهان اشکانی با بهره مندی از قوای جنگی در مقابل رومی ها ومردمان تازه نفس شرقی مانند سکاها میجگیدند محدوده دوره اشکانی ار غرب به رود فرات از سرق به سنو و پنچاب از جنوب به خلیج فارس دریای عمان و اقیانوس هند از سمت شمال به کوههای هیمالیا و رود سیحون و دریای خزر و قفقازیه میرسید دولت اشکانی به چنددولت کوچک تقصیم شده بود مانند ارمنستان ماد کرمان اصفهان ری یزد باختر و ......تقصیم شده بود این ممالک در اور داخلی خود استقلال داشتند اداب و روسوم داخلی شان بر قرار بود پادشاهان نشان یکی پس از دیگری به قدرت میرسیدند فرمانبرداری از انها از شاه بزرگ یا شاهنشاه نشان میدهد که انها موقع انتخاب شاه در مجلس مشورت حاظر میشدند و در موقع جنگ سپاه جمع میکردند و به جایی که دولت مرکزی تعین میکرد می فرستادن در مرکز هم شاهان اشکانی حکومت کاملی نداشتن زیرا مجلس مشورتی بود و امور مهم در انجا تصمیم گیری میشد این مجلس هم از شاهزادگان اشکانی و خانواده های درجه یک انها تشکیل میشد که این مجلس را مغستان مینامیدند مذهب انها هم مثل تمدنشان یکی بود به نظر میرسد ایران در دوره اشکانیان مذهب رسمی نداشته اند
اثار باستانی و فنون در دوره اشکانیان
خرابه های معبد کنگاور که شباهت بسیار زیادی به معابد یونانی ها دارد
در همدان معبی به اسم اناهیتا یا ناهید که ستونهای این معبد به شیوه یونانی و رومی ساخته شده در انجا مراسم قربانی انجام میشده است
در کنار دجله خرابه های است که در ان معماری ایرانی دیده میشود اما طاق ها به شیوه رومی ساخته شده است
در بیستون گودرز به تقلید از داریوش اول با حجارهای برجسته فتح خود را نسبت به مهرداد نشان داده و کتیبه های ان ها به زبان یونانی نوشته شده
از فنون متفاوت جنگی مخصوصا اسب سواری و تیر اندازی بود
مسکوکات پارتی ها فقط از نقره و برنج بود و در ان زمان پول و طلا از راه تجارت وارد ایران می شد